Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie. 

Het is een weg naar levenskunst.

Fysieke schade door stress

We schrijven wel vaker over stress en de schade die het ons toebrengt. Het is 1 van de grote problemen in onze samenleving. Recent verscheen in NRC-Next een interessant artikel [klik hier voor de bron]over wetenschappelijk onderzoek naar de aantoonbare fysieke schade die chronische stress toebrengt aan het brein. Ook beschrijft dit artikel de maatregelen voor herstel die wetenschappelijk aantoonbaar effectief zijn. De belangrijkste conclusies van het artikel zijn:

Stress is een normale en op zich onschadelijke reflex. Het lichaam gaat stresshormonen aanmaken die onze overlevingsfucties activeren. Met name cortisol en adrenaline spelen hierbij een belangrijke rol. Het probleem is echter dat je lichaam tijd nodig heeft om die hoge niveaus van cortisol en adrenaline weer af te bouwen. Als je lichaam de tijd niet krijgt om dat te doen, omdat het volgende stress-signaal alweer binnenkomt, treedt er fysieke schade op in het brein.

Dat uit zich in drie hersengebieden met ieder hun eigen functie. 

1. De prefrontale hersenschors is het gebied direct achter ons voorhoofd, dat we met name gebruiken om te plannen en prioriteiten te stellen. Het is fysiek waarneembaar dat de uitlopers van de hersencellen in dat gebied zich terugtrekken door chronische stress. Daardoor gaan verbindingen in dit hersengebied verloren. Dat leidt tot verlies van overzicht, zwalkende emoties en concentratiegebrek (met mogelijk meer stress tot gevolg!).

2. De Hippocampus, de spil van ons geheugen, krimpt aantoonbaar onder invloed van chronische stress. Een haperend geheugen is het gevolg. Bijkomend probleem is dat dit hersengebied ook de afbouw van stresshormonen regelt en dat dus minder goed gaat doen. Een neergaande spiraal is het gevolg.

3. Het derde gebied dat aantoonbaar schade ondervindt is de Amygdala. Dat is een heel klein gebiedje waarmee we gevaar signaleren en ons gedrag daarop aanpassen. Dit gebied reageert tegenovergesteld met de hippocampus. Die krimpt, maar de Amygdala gaat juist versneld meer uitlopers aanmaken. Dat kan leiden tot meer angstgevoelens en meer agressie, uitmondend in angststoornissen en zware depressies bij langdurige verstoring.

Onderzoek toont aan dat chronische stress op jonge leeftijd diepe fysieke sporen nalaat in de ontwikkeling van het brein, die ook zeer lang herstel verlangen. Op latere leeftijd is de schade van stress dus ook aantoonbaar, maar binnen een maand treedt ook aantoonbaar herstel op. Mits voorkomen wordt dat binnen die maand nieuwe stressimpulsen roet in het eten gooien in het herstelproces.

Stress is niet altijd te vermijden. Tijdelijke zware belasting door bestaande verplichtingen, maar ook bijvoorbeeld traumatische gebeurtenissen spelen daarbij een belangrijke en soms ook onvermijdelijke rol. Daarom is het van groot belang om heel bewust te leren hoe je het beste kunt herstellen. Vier factoren spelen daarbij een aantoonbare rol:

1. Fysieke beweging. Regelmatige, milde fysieke activiteit (wandelen, asana) bevordert aantoonbaar het herstel van zenuwuitlopers en het contact tussen hersencellen. Zelfs driemaal per week een stevige wandeling beperkt de krimp van de hippocampus.

2. Slaap. Chronisch slaaptekort is schadelijk voor het functioneren van de prefrontale hersenschors, met verlies van overzicht tot gevolg. De amygdala reageert met angst- en agressiegevoelens. Voldoende slaap is echt van belang. 

3. Gezond eten. Chronische stress kan de stofwisseling verstoren. Dat uit zich met name in een ontregelde bloedsuikerspiegel. Eet dus geen of zeer matig suiker en beperk (snelle) koolhydraten waar mogelijk. Zorg voor voldoende eiwitten, vitaminen en antioxidanten (maar overdrijf het niet). Matigheid is in algemene zin een belangrijke aanwijzing als het om eten gaat.

4. Mediteren. Meditatie richt de aandacht, herstelt overzicht en brengt dus rust in die overmatig geactiveerde hersengebieden. 

Alle vier deze aanbevelingen komen steeds terug in onze opleiding Raja Yoga. Wekelijks besteden we aandacht aan het belang van deze vier factoren in je leven en gaan we in op de vraag hoe je deze factoren een vaste plek in je leven kunt geven. De eerste signalen van teveel stress zijn vermoeidheid, verminderd overzicht en geheugen en prikkelbaarheid. Dit artikel bevestigt wat we wekelijks in onze lessen aan de orde laten komen. Zorg voor voldoende ruimte voor herstel in je dagelijks leven, doe je Asanas en mediteer regelmatig. Dan ontwikkel je een natuurlijke balans, die stress geen kans geeft.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je gericht kunt werken aan de ontwikkeling van jezelf en jouw leven door bewustwording en zelfstudie.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.