Het wezenlijke verschil tussen mens en dier

Veel mensen denken dat de ontwikkeling van ons intellect het meest wezenlijke verschil is tussen mens en dier. Toch is dat maar ten dele waar. Mens en dier putten uiteindelijk voor hun ontwikkeling uit dezelfde universele bron van onbegrensde intelligentie. De instincten van dieren en de wijze waarop sommige diersoorten samenwerken of constructies bouwen (bijen, mieren, bevers, wolven enz.) laten duidelijk zien dat ook het dierenrijk toegang heeft tot enorme intelligentie. De natuur (het leven) is onbegrensd intelligent en alle levensvormen zijn een verschijning van dat principe.

De impuls van intelligentie

De mens heeft zich er in gespecialiseerd om die impuls van intelligentie op een heel andere manier te benutten dan de meeste dieren. Wij mensen hebben het weten om te zetten in een intellectueel, rationeel functionerend brein.

Het vergelijken van onze eigenschappen met dieren gaat voorbij aan de vraag WAAROM de mens zijn intellect zo ontwikkeld heeft in vergelijking tot dieren. Daarin speelt ons besef van persoonlijkheid de stuwende rol.

1. Zodra er sprake is van besef van individualiteit is er ook sprake van persoonlijke hechting en dus ontwikkelen we geheugen en daarmee de mogelijkheid tot intellect. Ons geheugen geeft ons de mogelijkheid om verbanden te leggen tussen wat nu gebeurt en wat eerder gebeurde.

2. Ons besef van persoonlijkheid voedt onze drang tot uiting en dat heeft ertoe geleid dat we onze taal veel verder hebben ontwikkeld dan dieren. En dat heeft onze ontwikkeling en mogelijkheid tot samenwerking in een stroomversnelling gebracht.

Het besef van individualiteit

Het besef van individualiteit en de identificatie met de persoonlijkheid heeft enorme invloed op de manier waarop verlangen zich openbaart in mensen in vergelijking tot dieren. Wij mensen gaan heel anders om met verlangens dan dieren. Het leven van dieren is primair gericht op twee doelen die sterk met elkaar verbonden zijn: eten en voortplanten. Als een dier die twee doelen heeft zeker gesteld heeft hij de neiging de rest van de dag te rusten, zo min mogelijk energie te verspillen en zijn krachten te sparen voor de volgende ronde.

Dankzij ons besef van individualiteit werkt dat bij mensen anders. Voor ons mensen begint het leven pas interessant te worden nadat onze overleving is zeker gesteld. Als onze overleving niet is veiliggesteld raken we in paniek, omdat ons intellect dan maar ten dele nuttig is en onze instincten inmiddels een beetje roestig zijn geworden. Maar zodra onze overleving min of meer is verzekerd gaan we ‘hogere’ ambities ontwikkelen. We willen ons bijvoorbeeld nuttig voelen of erkenning oogsten en op één of andere manier bewust liefde ervaren. Ons verlangen reikt verder dan onze overleving. Wij zijn ons bewuster van het feit dat we ons Zelf willen realiseren. Zelfs als we dat niet bovenaan onze ‘bucketlist’ hebben staan en onze aandacht nog richten op allerlei vormen van afleiding, voelen we al vanaf onze vroege jeugd dat het leven meer te bieden heeft dan overleven.

Zeker stellen van overleving

Wij hebben al duizenden jaren de noodzaak gevoeld om persoonlijkheid en geheugen en van daaruit intellect te ontwikkelen. De mens heeft de unieke eigenschap dat hij niet rust als zijn overleving is zeker gesteld, maar dan juist uitdrukking gaat geven aan zijn drang tot realisatie. En vanuit die drang gebeuren de mooiste en de slechtste dingen.

Onze unieke vaardigheden in de driehoek van geheugen, intellect en persoonlijkheid verschaffen ons een enorm leervermogen. Toch is dat vermogen niet zonder valkuilen. Met ons intellect wordt ook ons tijdsbesef geboren en ons vermogen tot oordelen. Deze twee capaciteiten verlangen een fundamentele keuze hoe je ze gaat aanwenden:

1. Kies je voor het tijdelijke of het tijdloze?

2. Kies je voor verschillen of voor overeenkomsten?

Aandacht voor het tijdelijke

Met aandacht voor het tijdelijke of voor de verschillen met anderen kun je heel druk zijn. Maar je richt dan je bewustzijn op beperkingen en zo zul je nooit jouw ware onbegrensde en eeuwige Zelf kunnen realiseren. De meest destructieve dingen gebeuren vanuit tijdelijke doelen en vanuit het benadrukken van verschillen. De mooiste dingen gebeuren vanuit het verlangen naar tijdloosheid en het besef van overeenkomsten. Besef wat ons bindt.

Bewuste realisatie

Wij mensen leven met de unieke mogelijkheid tot bewuste realisatie van onze ware onbegrensde aard. Wij beschikken over de ontwikkelingsgraad om tot een bewust besef van verbondenheid en eeuwigheid te komen. Wij hebben in potentie het bevattingsvermogen om het leven te doorgronden. Diep van binnen weten wij dat al sinds ons bestaan als mens en het heeft ons vele duizenden jaren gekost om deze vaardigheid te ontwikkelen tot het huidige niveau. En nu is het onze kans én taak om die vaardigheid verder te ontwikkelen en in te zetten ten gunste van het welzijn van ons allen.

In meditatie schep je de ruimte voor eerlijke zelfstudie. Stel jezelf eens de volgende vragen:

1. In welke mate is jouw leven nog gericht op overleving en hoe kun je dat verminderen?

2. En als je daarin wat ruimte gevonden hebt, hoe kun je die ruimte dan vullen met aandacht gericht op verbinding met alles wat leeft?

Dan ben je bewust op weg jezelf te realiseren. Kijk steeds naar wat ons verbindt en herken de vrede die daarin besloten ligt.

Veel succes.

De opleiding Raja Yoga

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je gericht kunt werken aan de ontwikkeling van jezelf en jouw leven door bewustwording en zelfstudie.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.