Alle verschillende reeksen en houdingen genaamd asana vormen samen een prachtig en uitgebreid systeem. Asana helpt om krachtig, soepel en gezond en zeker ook vitaal te blijven of te worden. 

Het is bijzonder te zien, zelf te ervaren, hoe goed asana op het algemeen welbevinden inwerkt. Dan ook nog is een vrij korte tijd, zijn de effecten  al merkbaar. Asana is voor ieder lichaam geschikt. 

Statisch, stabiel en gemakkelijk

Het woord asana komt uit het Sanskriet en betekent zoiets als zitten, verblijven. Je verblijft in een opbouwfase na oefening langere tijd in dezelfde houding. In stilte met de aandacht naar binnen gericht. 

De eindhouding zoals getoond in boeken is statisch, stabiel en gemakkelijk. Daar oefen je naartoe. Vast, evenwichtig en dan gemakkelijk. Natuurlijk gaat dit niet ineens. Je begint rustig en onder leiding van een ervaren leerkracht, die zelf flink heeft geoefend, kom je vooruit.  

Een belangrijk doel van asana’s is, naast het gezonder worden van je lichaam, dat de mogelijkheid ontstaat om gedurende langere tijd in een meditatiehouding te kunnen zitten, zonder dat dit pijnlijk wordt, of dat je ‘’slaap’’ krijgt in de benen. 

In de klassieke yogawerken werden voornamelijk zittende asana’s genoemd. Latere werken betrekken het hele lichaam erbij. De staande asana’s zijn evenzeer van belang voor de westerse en dus minder soepele benen. 

De omkeringen kwamen erbij. De hoofd en schouderstanden. Ook deze maken je gezonder, het lichaam steviger, de zenuwen rustiger en het gemoed evenwichtiger.

Het beter vrijkomen van energie

Door langzaam, maar zekere oefening worden aanwezige blokkades opgeheven. Doordat je steeds weer het lichaam strekt, buigt, twist, verlengt, bekrachtigt, spant en ontspant. Je voelt letterlijk dat de energie beter vrijkomt en beter gaat stromen. De wervelkolom wordt weer rechter en komt in de natuurlijke stand. Voor het dagelijks welbevinden haast essentieel. 

Je komt ook beter in contact met de subtiele systemen in het menselijk gestel. Deze subtiele lichamen ervaart de beoefenaar steeds bewuster, ook waar de klachtjes of verstoringen zich bevinden. Ja, je leest het goed, lichamen. Asana beoefening is niet alleen een fysieke activiteit. Het is ook een mentaal proces en uiteindelijk betrek je hier ook steeds meer het causale lichaam bij. Ik zal het verduidelijken. 

De drie lichamen

Als mensen beginnen met het beoefenen van yoga-asana, dan doet men dit vaak voor concrete en vaak lichamelijke redenen die te maken hebben met klachten. Je hebt een fysieke klacht of een blessure, je voelt mentale druk of stress door de beperking en wilt hier graag van af. 

Het goede nieuws is dat het bijzonder goed werkt. Mits de kwaal niet al te lang heeft geduurd. Langdurige patronen die je klachten veroorzaakt hebben, hebben daarna ook tijd nodig om te veranderen. Zo pas je aan, steeds meer richting herstel. Toch ervaar je al na 4 lessen verbeteringen, wanneer je de lichaamshouding met volledige aandacht aanneemt op de juiste manier onderwezen. 

Aan de buitenkant is de houding krachtig en stabiel. Van binnen is er een zachtheid aanwezig. Gedachten en emoties komen voorbij, maar je beseft je dat dit gewoonweg door je heen kan stromen zonder daar te veel op te hoeven reageren. Zowel het fysieke lichaam als wel het subtiele lichaam, of shuksma sharira, dat onze gedachten en emoties omvat, komen tot rust. 

Onbetaalbare waarde

Langzaam maar zeker voel je de onbetaalbare waarde van een gezonde geest in een gezond lichaam. Er ontstaat een toename aan ruimte in het gestel. Jouw natuurlijk enthousiasme, de diepe liefde en de altijd aanwezige rust worden waarneembaar. Zo zie je dat je met de lichaamshoudingen die in eerste instantie fysiek lijken, ook het mentale lichaam verstild en je verbindt met het causale lichaam. 

Deze verschillende lichamen noemen we sharira’s. Binnen ieder lichaam zijn er wederom 2 omhulsels te onderscheiden, al deze verschillende lagen of omhulsels noemen we kosha’s. We vertellen je er in onze docentenopleiding veel over. Het is razend interessant.

Kennis en ervaring omtrent deze lichamen en omhulsels helpen in het harmoniseren ervan. Te veel activiteit op één van de lichamen brengt een disbalans met zich mee. Net zoals gevarieerd eten goed is voor de mens. Is er ook variatie en afwisseling nodig op de verschillende lagen. 

Aandacht voor de fysieke en vitale laag, de mentale en emotionele laag en tot slot de hogere gevoelstoestanden en het zielscontact. Je gaat gaandeweg het werkelijke doel van yoga ervaren, de weg naar zelfrealisatie.

Yoga houdingen aannemen is een middel tot het doel 

Er zijn zeer veel verschillende yogahoudingen met allemaal hetzelfde doel. Dat jij goed en lang kunt mediteren zonder afleiding. Er worden aanwijzingen gegeven voor meditatiehoudingen zoals de padmasana, virasana en siddhasana. Kenmerkend hierin zijn de gebogen knieën en een rechte rug voor een optimale energiedoorstroming. 

Deze houdingen vragen al een mate van souplesse van de beoefenaar. Indien je deze meditatiehoudingen nog niet kunt aannemen, kan je natuurlijk beginnen met mediteren op bijvoorbeeld een stoel. Zonder dat je tegen de rugleuning steunt. 

Toenemende bewustzijnskracht

Hierin vind je ook weer de rechte rug en gebogen knieën terug. Naarmate je bewustzijn groeit is het ook belangrijk dat je fysieke lichaam ook meekomt. 

Het is namelijk constant een wisselwerking tussen de verschillende lichamen zoals we hierboven al hadden beschreven. De toenemende bewustzijnskracht heeft ook een stabiele en stevige huisvesting nodig.    

Het is geniaal dat er zo’n breed scala aan asana is ontstaan in der loop der jaren. We hebben gewoonweg ook een andere leefstijl dan de yogi’s die vroeger dag in dag uit mediteerden, af en toe even het lichaam strekten en weer verder gingen met hen beoefening. Het is dus van belang dat jij je asana beoefening gaat afstemmen op jouw behoefte. 

De hatha yoga pradipika beschrijft; 

“Asana maken iemand standvastig, vrij van ziekten en soepel van beweging.” 

Er zijn yoga posities welke o.a. meer invloed hebben op je hormoonhuishouding, het bekrachtigen van je spieren, het soepel houden van je spieren, het uitscheidingsstelsel, de darmen, de luchtwegen, je vitaliteit, stabiliteit en zelfvertrouwen. Denk bijvoorbeeld aan de reeks Virabhadrasana. Dat spannende gesprek voelt toch heel anders wanneer je eerst de held houdingen hebt aangenomen, je voelt je krachtiger en zelfverzekerder. 

Dan hebben we nog alle hartopeners, wat voelt dat fijn. De houding heeft direct effect op je gemoedstoestand, dat heb je vast al wel gemerkt. Ons hele systeem werkt nauw met elkaar samen. 

Alle voorover buigingen die de aandacht meer naar binnen trekken en letterlijk helpen met het loslaten van zwaarte. De draaiingen die de spijsvertering bekrachtigen en de organen masseren. De omkeer houdingen zoals de salamba sarvangasana en salamba sirsasana, een weldaad voor het hart en het hoofd.   

Boeken

Iedere houding laat de prana weer vrijer stromen. Op ieder vlak wat je maar kunt bedenken is er wel een asana welke bijdraagt aan herstel en harmonie. Het is te veel om hier nu op te sommen. 

Je kunt er boeken over schrijven en dat is al gedaan. Zoals ook de mooie boeken waaronder de Yoga Dipika van Iyengar en de hatha yoga pradipika van Swami Svatmarama. The Key poses van Ray Long. Deze vormen als leidraad voor de asana-beoefening binnen onze lessen. Net zoals traditioneel de overlevering van leraar op leerling ging, is het ook aan te raden lessen te volgen van een ervaren leraar. 

Wat zegt patanjali over asana beoefening?

Binnen de yoga sutra’s van Patanjali worden 3 sutra’s gewijd aan de beoefening van asana, wel zeer belangrijke richtlijnen voor een juiste beoefening ervan.    

Als eerst noemt hij dat de lichaamshouding vast, evenwichtig en gemakkelijk moet zijn. Het mooie van deze korte bondige teksten is dat je er iedere keer weer een nieuwe les uithaalt. Zoveel informatie in één enkele zin. Bij iedere houding schenk je hier aandacht aan. Je blijft standvastig in de houding. Het voelt evenwichtig en draagt bij aan een groter evenwicht.

Natuurlijk ook letterlijk dat je links en rechts evenveel aandacht geeft. Er zit ook een bepaalde moeiteloosheid in een gemakkelijkheid of ontspannenheid. In plaats van de 120% die we regelmatig geven, ga je op 80% van je kunnen zitten. Dan is er ruimte voor groei.

Dan de aanwijzing van het ontspannen van de inspanning en te mediteren op het eindeloze. Steeds is je aandacht naar binnen gericht in iedere houding. Ontspan waar je de spanning voelt, adem daar naartoe. Je verblijft in het nu, het nu is eindeloos net als AUM. Je klampt je niet vast aan al die veranderende gewaarwordingen. 

Als laatste noemt hij: daardoor geen aanvallen van de paren van tegenstellingen. De dualiteit van het leven trekt minder aan je. Je wordt gelijkmoediger onder veel meer omstandigheden en dat geeft een hele stabiele basishouding in het leven. 

Hoe bouw je een asana op? 

Het aannemen van de houdingen bestaat uit 3 fases. Je werkt naar de houding toe. Je verblijft in de houding en je komt terug uit de houding. Geef al deze fases je volledige aandacht. Oefen in alle rust, in stilte met je aandacht naar binnen. Ga niet direct voluit. 

Wanneer je start neem je natuurlijk de tijd om het lichaam op te warmen. De Zonnegroet is een reeks die heel fijn is, net zoals de dynamische reeksen zoals de Maangroet en de Tibetaanse rites. Wanneer je nog niet of nog maar net gestart bent met oefenen kan begeleiding erg fijn zijn. Naast onze lessen hebben we daarom ook YouTube video’s met verschillende yogalessen om vanuit huis mee te doen. 

Asana is stap drie van het achtvoudige pad van Patanjali. Laten we nog eens goed kijken wat al deze stappen ook alweer zijn. Het is namelijk zeer belangrijk om de voorgaande stappen te integreren in je asana beoefening en te beseffen dat de asana geen doel op zich is. Het is een trede ter voorbereiding op de volgende stappen. 

Het achtvoudige pad van Patanjali bestaat uit:

Stap 1: Yama’s worden ook wel weigeringen genoemd. Je weigert dat je geleefd wordt, het is de bedoeling dat je gaat leven. Je roept letterlijk een halt toe, in gedachten, woorden en daden. Je bouwt hierdoor ruimte in om bewuste keuzes te gaan maken. 

De yama’s maken je bewust van onbewuste gewoontes die jouw vrijheid beperken: geweld, leugens, diefstal, verspilling van energie en de opstapeling van begeerten. Door een juist begrip over deze vijf yama’s, die vaak iets anders zijn dan ze in eerste instantie lijken, zul je een toename aan rust en ruimte in het leven ervaren. 

Stap 2: Niyama’s geven vervolgens nieuwe richting en zingeving. Het zijn er wederom maar vijf: zuiverheid, tevredenheid, soberheid, zelfstudie en overgave. De yama’s en niyama’s zijn niet voor niets de eerste twee stappen in het achtvoudige pad. Bij iedere volgende stap is het ook van belang dat je de yama’s en niyama’s respecteert. Dit schenkt diepte, stabiliteit en veiligheid in de verdere beoefening. Natuurlijk krijg je uitgebreide uitleg in de lessen die we onderwijzen over yama en niyama. Zo blijf je vakkundig oefenen en zijn er ook nooit blessures. 

Stap 3: Asana’s of lichaamshoudingen. Hierover lees je nu uitgebreid in dit artikel. 

Stap 4: Pranayama. Energiebeheersing vormt de volgende techniek. Je kent pranayama-oefeningen misschien wel als ademhalingsoefeningen. En die werken allen prima. 

Echter gaat pranayama dan wel verder dan alleen de fysieke ademhaling, je kunt de oefeningen ook energetisch uitvoeren waardoor de effecten nog dieper en subtieler doorwerken. Vele klassieke overleveringen zijn alleen esoterisch te benaderen. 

Stap 5: Pratyahara, is de volgende vaardigheid. Vertaald betekent pratyahara  onthechting en dat is het terugtrekken van de zintuigen naar binnen. Onthechting is nodig om steeds meer en meer naar binnen te kunnen keren en de diepten van je wezen te ontdekken. 

Wanneer de zintuigen te veel indrukken opnemen gedurende de dag, zorgt dit voor onrust en afleiding. Het yoga proces maakt je tevens gevoeliger, ook hierbij is het belangrijk te kunnen loslaten en te onthechten. Dat is allemaal te leren.

Stap 6: Dharana, is concentratie op een zelfgekozen punt. Je past het toe als je tot rust bent gekomen. Er is steeds minder afleiding en dit is de voorbode voor de volgende stap, meditatie. Door goede concentratie verhoog je de kwaliteit van dat geen wat je doet.

Stap 7: Dhyana, is meditatie. Het treedt pas op wanneer concentratie erg goed lukt. Door goede meditatie, want er is veel misvatting over het woord, zijn er bijna geen onderbrekingen meer in de gedachtevorming. 

Stap 8: Samadhi. Door middel van Samadhi oftewel eenwording dring je eindelijk door tot de diepere lagen van jezelf. Je gaat zien dat een diep gevoel van vreugde, onvoorwaardelijke liefde en vrede altijd in jezelf aanwezig zijn. Hier kom je tot de werkelijke antwoorden. Er is veel oefening voor nodig, daarom dus ook de 7 voorbereidende stappen.

Kan iedereen yoga houdingen leren?

Yoga betekent eenwording en dit is zeker voor iedereen weggelegd. Sterker nog, het is de bedoeling dat jij weer één wordt. De verschillende lichamen worden weer één geheel, jij hervindt weer de éénheid met je ware essentie.  Eén zijn met veel. Niet meer de toevalloge toevalstreffers, maar steeds vaker treedt er eenheid op.  

We hebben misschien allen een ander vertrekpunt en andere obstakels om uit de weg te ruimen. Echter door vasthoudende, niet aflatende beoefening van de 8 stappen van Patanjali kan iedereen deze eenwording, zelfrealisatie bereiken. Je moet er wel tijd en ruimte voor maken natuurlijk. 

Zijn alle yoga houdingen voor iedereen geschikt? 

Terugkomend op de stap van Asana, de yogahoudingen. Het is belangrijk om dit in het juiste perspectief te plaatsen. Neem je de houding zelf als doel, dan ben je snel geneigd om over je grenzen heen te gaan, wat kan resulteren in klachten tijdens de oefening en naderhand. 

Voer je de houding op de juiste manier uit met als doel dat het een toegevoegde waarde voor je heeft op dat moment richting een betere gezondheid als voorbereiding op de daaropvolgende binnenwaartse stappen, dan voer je de asana al met een hele andere intentie uit. 

Daarbij is het natuurlijk ook nog eens niet los te zien van de eerste twee stappen, de yama’s en de niyama’s. Geweldloosheid is de allereerste yama, de allereerste stap die genoemd wordt. Alle houdingen dienen dus vanuit geweldloosheid uitgevoerd te worden. Vanuit een liefdevolle houding. Met respect voor je huidige grenzen. Dit kan in de praktijk betekenen dat je ervoor kiest om een bepaalde asana tijdelijk niet te doen of een variant hiervan.  

Opleiding Raja Yoga

Raja Yoga is de meest oorspronkelijke, meest zuivere vorm van Yoga. Raja Yoga is duizenden jaren oud en nog steeds actueel. Het beschrijft een methode van 8 stappen waarmee je tot op hoge leeftijd een gezonde geest in een gezond lichaam ontwikkelt. 

De yoga opleiding is gebaseerd op de Yoga Sutra’s van Patanjali. Patanjali heeft als eerste acht logische stappen naar zelfrealisatie geformuleerd. Door deze 8 stappen regelmatig te oefenen onder de ervaren leiding van een leraar zul je steeds meer de complexiteit van jouw leven ontrafelen en de oorspronkelijke eenvoud weer gaan herkennen. 

Je zult leren om helder naar jouw eigen situatie te kunnen kijken en op basis van jouw eigen inzicht zonder twijfel en vrij van stress knopen door te hakken en consequent te handelen in lijn met wat je écht wilt. Dat geeft een enorm bevrijdend en daadkrachtig gevoel. De beoefening van Raja Yoga zorgt ervoor dat je snel op alle gebieden in je leven meer harmonie gaat ervaren. 

Een gezond lichaam

Door de beoefening van Raja Yoga wordt je lichaam sterker, soepeler en gezonder. Eventuele pijn of klachten nemen af, je voelt je snel goed.

Rust en helderheid

Door de beoefening van concentratie en meditatie zal je meer rust en helderheid krijgen. Je leven wordt overzichtelijker en je zal minder druk en stress gaan ervaren.

Vrijheid en geluk

Waar velen op zoek zijn om geluk buiten zich te vinden ga je door de beoefening van Raja Yoga naar binnen, de plek waar dit geluk altijd al aanwezig was.

Het is mogelijk om Raja Yoga te volgen in een opleidingsvorm waarbij je wekelijks lessen volgt in Enschede, dat werkt het beste. Het is ook mogelijk om maandelijks lessen te volgen. Dit is vooral handig voor mensen die wat verder weg wonen. Tijdens een kennismakingsgesprek kun je aangeven waar je voorkeur ligt. Al onze lessen zijn uitdagend en tegelijkertijd is er een zachte en vriendelijke aanpak en daarmee zijn de lessen geschikt voor iedereen.

Interesse in de opleiding Raja Yoga gekregen? Het is dan zeker de moeite waard om een kennismakingsgesprek in te plannen.