Wij krijgen in onze lessen regelmatig vragen over Mindfulness. Dat komt met name omdat het vaak als een vorm van meditatie wordt beschreven. Toch heeft het een heel ander doel dan Yoga.
Mindfulness vindt zijn wortels in het Boedhisme. De in Frankrijk wonende Vietnamese monnik Tich Nhat Hahn heeft de methode ontleend aan Vipassana Meditatie en de Amerikaanse wetenschapper Jon Kabat-Zinn heeft vervolgens deze vorm van training van de aandacht bekend gemaakt met de term Mindfulness, met 2 doelen:
1. Stressreductie.
2. Cognitieve gedragstherapie.
Zijn bijdrage aan de westerse psychotherapeutische methodeontwikkeling wordt in die kringen gewaardeerd. Toch ontbreekt wetenschappelijk bewijs van de effectiviteit voor de doelen waarvoor het ontwikkeld is. Op Wikipedia staat een uitgebreide beschrijving van Mindfulness en we citeren: “Uit een grote meta-analyse van 47 klinische studies uit 2014 gepubliceerd in JAMA, waarbij de deelnemers gemiddeld acht weken lang maximaal 40 minuten per dag aan mindfulnessmeditatie deden, blijkt matig bewijs (‘moderate evidence’) voor kleine verbeteringen op het gebied van angst, depressie en pijn, en een beetje bewijs (‘low evidence’) van verbeterde stressniveaus en kwaliteit van leven op het gebied van psychische gezondheid. [7].”
Vanuit Yogaperspectief is dat niet moeilijk te begrijpen. Mindfulness is een training van de aandacht. Het is een vorm van Dharana; de zesde stap op het achtvoudige pad van Patanjali. Dat is een belangrijke stap die de beoefenaar inderdaad helpt om wat afstand te nemen van alle prikkels waar hij aan bloot staat. Maar het is niet voor niets dat Patanjali nog 2 stappen heeft benoemd in aanvulling op Dharana om tot het doel van Yoga te komen: eenwording met onze oorspronkelijke ware aard en bevrijding door zelfrealisatie. Als je eenmaal de relatie tussen Ziel, geest en lichaam echt gerealiseerd hebt, ben je aan de ongewilde invloed van prikkels ontsnapt. Yoga heeft dus een ander doel dan Mindfulness. Mindfulness beoefenaren willen tijdelijke stilte. Raja Yoga beoefenaren willen blijvende vrijheid. Yogabeoefenaren streven naar de herinnering van hun ware aard door het bereiken van Samadhi. Dharana is daarvoor een belangrijke voorbereiding. In die voorbereidende fase leer je om afstand te nemen van Vrttis (prikkels). Maar er is in deze fase geen sprake van het oplossen van Samskaras. Samskaras zijn de (eerst onderbewuste) krassen op de Ziel, die ontstaan door ingrijpende ervaringen die een diepe indruk hebben achtergelaten en die de eigen overtuigingen langdurig beïnvloeden. Ze zijn de bron van jouw verlangens en angsten. Zolang jij jouw Samskaras niet hebt opgelost zullen prikkels ongecontroleerde invloed op je houden. Samskaras zijn uitsluitend op te lossen door ze in diepe meditatie bewust te herkennen en de oorsprong ervan weer te herinneren. Dan kun je ze vervolgens in harmonie in de juiste context plaatsen waardoor je in staat bent om ze te relativeren. In dat proces is sprake van daadwerkelijke oplossing van knagende angsten en verlangens. In Dharana (of Mindfulness) is hiervan geen sprake. Daarom wordt in die fase de bron van de stress (de angsten en onvervulde verlangens) dus niet echt opgelost en is het logisch dat mensen terugvallen in oude patronen. Het is in deze vorm dus eigenlijk symptoombestrijding.
Daarmee zeggen we niet dat het helemaal niet nuttig is. Je ervaart tijdelijk rust en je wordt wat beschouwelijker. Als je veel druk en spanning ervaart kan deze oefening zeker jouw weerbaarheid vergroten. Mindfulness of Dharana draagt ook zeker bij aan herstel en dat is natuurlijk alleen maar goed. Daarom beginnen wij in onze Basisopleiding Raja Yoga ook met uitgebreide beoefening van Dharana. Alleen we benoemen het niet apart als cursus of opleiding, omdat we weten dat je er uiteindelijk voorbij moet om tot echte oplossingen te komen. Meditatie is éénpuntigheid (voorbij tijd en plaats dus) en Samadhi is eenwording en die twee stappen brengen je terug naar de oorsprong van de verstoringen die je ervaart. En daar vind je (letterlijk) de oplossing.
Veel succes.
In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.
Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.
Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.
